Çağatay ulusunu oluşturan
kabilelerden Barlaslar'ın reisi olan Turagay ile Tekira Hatun'un çocuğu olarak
1336'da Semerkant yakınlarındaki Şehr-i-Sebz'e bağlı Hoca Ilgar köyünde dünyaya
gelen Timur, 1370'te Çağatay Hanlığı'nın batısını kontrol altına alan askeri
bir lider olarak kendini gösterdi.. Anlatılanlara göre doğuştan gelen bir
aksama sorunu yüzünden veyahut gençlik yıllarında girdiği bir savaşta aldığı
yara yüzünden ayağında akmasa olduğu söylenmiştir. Bu yüzden Farslılar ona
küçültücü bir ifade olan Timurlenk yani Aksak Timur demişlerdir. Büyük
şairlerimizden Abdülhak Hamit Tarhan onun için yazdığı bir şiirde "Onun
aksaklığı yolunda aksayışı değil, başarıya giden yolda çektiği çilenin
yadigarıdır" der. Timur kendi adı ile anılan büyük
Türk imparatorluğunun kurucusudur. Efsaneye göre Timur avucunda pıhtılaşmış kan
ve saçları beyaz halde doğmuştur. Avucunda kan ile doğması ileride çok kan
dökeceği şeklinde yorumlanmış saçlarının beyazlığı ise ileride büyük işler
başaracağına yorumlanmıştır.
Cengiz Han'ın soyundan gelen Çağatay Han'ın soyundan gelen Saray Mülk Hanım'ı nikahını alarak soylu bir ünvana ulaşır ve Cengiz Han'ın soyunun damadı anlamına gelen "küregen" lakabını taşımaya hak kazanır. Timur, Cengiz Han'a çok büyük önem vermiştir. Ama Cengiz Han soyundan gelmediği için Han ünvanını kullanmamış ve yerine Emir ünvanını kullanmıştır.
Cengiz Han'ın soyundan gelen Çağatay Han'ın soyundan gelen Saray Mülk Hanım'ı nikahını alarak soylu bir ünvana ulaşır ve Cengiz Han'ın soyunun damadı anlamına gelen "küregen" lakabını taşımaya hak kazanır. Timur, Cengiz Han'a çok büyük önem vermiştir. Ama Cengiz Han soyundan gelmediği için Han ünvanını kullanmamış ve yerine Emir ünvanını kullanmıştır.
Çok değişik savaş taktikleri ve
aldatma taktikleri ile daha savaşlara başlamadan kazandığı savaşları vardır.
Psikolojik savaş teknikleri çok üstün şekilde kullanmıştır. Ele geçirdiği
şehirleri yakar ve yıkardı. Ordusu genelde Kara Tatar, Kıpçak Türkleri, Türkmen
süvarileri, Moğol okçuları ve Hindistan'dan getirdiği fillerden oluşmaktaydı.
Disiplinli bir yapıya sahip bu Bozkır ordusu son derece süratli idi. Müslüman
olmasının yanı sıra Türk Kültürünü yaymaya önem göstermiş ve Cengiz Han
yasasına çok önem vermiştir.
İran seferi sonrasında
Türkleri hep kötüleyen İranlı Firdevsî'nin mezarını tahrip etmiştir. Âlime,
sanatçıya, din adamına çok değer vermiş onları Semerkanda çekmiştir ve burayı
kültür merkezi haline getirmiştir. Yendiği ülkelerin hükümdarlarına karşı son derece
iyi davranmış ve ülkesine kazandırmaya çalıştırmıştır. Timur satranç oynamayı
çok severdi. Her boş anında satranç oynarmış. Satrancı mükemmel oynadığından
onunla pek oynamak isteyen de olmazmış. Savaş stratejisi geliştirmesinde
oldukça fayladı olmuştur. Hindistana düzenlediği seferde çok kısa sürede 20
savaşı kazanmıştır ve Hindistan'ın tamamını kendi topraklarına katmıştır.
İki büyük Türk devleti
olan Osmanlı Devleti ve Timur İmparatorluğuna deyim yerindeyse artık Dünya dar
gelmeye başlamıştır. Aynı ırktan ve aynı dinden olan bu iki devlet arasında
çekişmeler başlamıştır. Timur, Çin seferine çıkmadan önce arkasında güçlü bir
devlet bırakmak istemiyordu ve bunun için 1401 yılında Bağdatı alarak anadoluya
girdi ve Sivas'ı kuşattı. Osmanlı sultanı olan Yıldırım Bayezid'a kendisine
biat etmesini istedi. Bunun üzerine süre gelen mektuplaşmalarda Timur,
mektuplarında sakin kalırken Bayezid tam tersine şiddetli sert ve asabi sekilde
cevaplar verir. Timur, Rumeli Meliki diye hitap ederken, Yıldırım mektuba, ey
Timur denen kudurmuş köpek diyerek başlamıştır. Timur savaşı hiç başlatmak
istemesede bu iki büyük kardeş 28 Temmuz 1402 tarihinde Ankara'nın çubuk
ovasında karşı karşıya gelir. Orta çağın en büyük meydan savaşıdır. Timur'un
ordusu 500bin Yıldırım'ın ordusu 300bin kişiden oluşuyordu. Filleri gören
Osmanlı askerleri dehşete düşmüş ve bazı Türkmen beylikleri Timurun tarafına
geçmiştir.
Timur, Bayezid'i yenerek
9 ay boyunca Anadolu topraklarında kalmış ve Osmanlı topraklarını Yıldırım
Bayezid'ın şehzadeleri arasında bölüştürmüştür. Anadolu beyliklerini
güçlendirmiştir. Timur İzmir'in fethini dini yönden gerekli bulmuş ve izmir
kalesine yürümüştür. Burada ki hristiyan şövalyelerini dize getirmiştir.
Osmanlı Devletinin yıllarca alamadığı kaleyi 15 gün gibi kısa bir sürede
almıştır. Ve izmir ilk defa Türk ve Müslüman bir devlet tarafından fetih
edilmiş oldu. İzmir'de aldığı kellelerden kuleler yaptırmıştır. Bundan sonra
bizans Timur'a bağlılığını bildirmiştir. Anadoluda ki işini bitirdikten sonra
asıl hedefi olan Çin seferi için hazırlıklara başlar ve bu sırada 18 şubat 1405
tarihinde kulunç rahatsızlığı sebebi ile 69 yaşında vefat eder. Cenazesi
Semerkand'a getirilir. Torunu için yaptırdığı türbeye onun yanına defnedilir.
Anıt mezarda "her
kim ki benim mezarımı açacak olursa benden daha beter bir düşman bulacak"
şekilde yazılmış olan bir kitabe vardı ve yerel halk buna inanırdı. 19 haziran
1941de Sovyet antropolog Mikhail Gerasimov, Timur'un bedenini incelemek için
mezarı açmış ve Timur'un kemiklerini incelemek için Moskova' ya götürmüştür.
Mezar açıldıktan 3gün sonra 22 haziran 1941de nazi Almanya'sı Sovyetler
birliğine savaş ilan etmiştir. Milyonlarca rus hayatını kaybetmiştir ve bu
felaketin ancak kemikler yerine konduğunda biteceğine inanmışlardır. Ve
Timur'un kemikleri 1945de yeniden mezara konuldu ve savaş son buldu.
Timur'un
imparatorluğundan geriye kalan halk günümüzün Özbekleridir. Timur'un kültürel
mirasına da en çok Özbekler sahip çıkar. Emir Timur girdiği 35 savaşı
kaybetmemiş ve düşmanlarını dize getirmiştir. Düşmanına karşı oldukça acımasız
dostlarına karşı oldukça alçak gönüllüdür. Günümüz insanları Ankara savaşı
nedeniyle Timur'u Türk düşmanı olarak görürler. Bu yanlış bir görüştür kendisi
Türk kültürünü yaymak ve Türkleri iyi bir noktaya getirmek için büyük
çalışmalar yapmış büyük bir insandır. Osmanlı Devleti de Timur İmparatorluğu da
bizim atalarımızın kurmuş olduğu iki büyük Türk devletidir ve tarihte bunların
karşı karşıya gelmiş olması bizim onlara düşman olmamızı gerektirmez. Timur
hakkında yazacak bir çok şey var şimdilik bu kadar umarım beğenmişsinizdir.
Esen kalın.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder