Adı Bilinen İlk Türk Kadın Şair: Zeynep Hatun!

Adı bilinen ilk Türk kadın şairdir. Hakkında yapılmış kapsamlı araştırmalar henüz bulunmayan Zeynep Hatun'a dair eldeki bilgiler sınırlı olup çağdaşları olan Şair Latifi ve Şair Aşık Çelebi’nin kitaplarından kazanılmıştır. 1546-1556 arasında yazılmış, dolayısıyla henüz Zeynep Hatun yaşarken yayımlanmış bu 2 kaynakta dahi, Zeynep Hatun’un doğum yeri konusundaki bilgiler farklıdır: Latîfî’ye göre, Zeynep Hatun Kastamonu’da, Aşık Çelebi’ye göre ise Amasya’da doğmuştur. Fakat Zeynep Hatun’un yaşamının bir dönemini İstanbul’da geçirdiği konusunda iki yazar da görüş birliğindedir. Asıl adı Zeynünnisa olan Zeynep Hatun bir kadı kızıdır. Bir kadı olan ve şiir çalışmalarını anlayışla karşılayan İshak Efendi ile evlenmiştir. Kültürlü bir muhitte yetişmiş, Arapça, ve şiirler söyleyecek olgunlukta Farsça öğrenmiş,
şiirin yanı sıra beste yapabilecek ölçüde musıki çalışmaları da olan Zeynep Hatun 1563’te Amasya’da ölmüştür. Yine aynı kaynaklarda, Zeynep Hatun’un, Fatih Sultan Mehmet’e ithaf ettiği bir Divan’ı olduğu belirtilmekte ise de günümüze ulaşmamıştır. Aşık Çelebi Meşâiru’ş-Şuarâ adlı eserinde, bir “bilge” olmak isteyen Zeynep Hatun’un, kadın konumuyla ilgili toplumsal talepleri olduğunu da vurgulamaktadır. Zeynep Hatun eldeki şiirlerine bakılırsa açık ve sade bir söyleyişin sahibidir. Zeynep Hatun’un Ziya Paşa'nın Harabat'ında yer alan Fatih Sultan Mehmet’e aşkını ilan etttiği şiiri, Can Atilla’nın "1453 Sultanlar Aşkına" adlı albümünde Saba makamında bestelenmiştir. Şiirin sözleri şöyledir:
"Şehâ bu sûret-i zîbâ sana Hak’dan inâyettir,
Sanasın Sûre-i Yûsuf cemâlinden bir âyettir.
Senin hüsnün, benim aşkım, senin cevrin, benim sabrım,
Demâdem artar, eksilmez, tükenmez, bî-nihâyettir." yani
"Güzel varlığın Tanrı’nın armağanıdır sana Sultanım,
Yusuf Sûresi’nin bir âyeti benzeri.
Senin güzelliğin, benim aşkım, senin incitmen benim sabrım
Artıyor her an ve de artacak sonsuza dek."